เกาะพะงัน เป็นเกาะที่มีขนาดใหญ่เป็นอันดับ 2 ของ จังหวัดสุราษณ์ธานีรองจากเกาะสมุย คนพงันมีอาชีพทำสวนมะพร้าวและประมงชายฝั่งโดยอาศัยอยู่ทีทท้องศาลาซึ่งปัจจุบันคือท่าเรือสำคัญ และอ่าวโฉลกหลำซึ่งเป็นชุมลนประมงอยูทางด้านเหนือของเกาะ
นักท่องเที่ยวเริ่มเข้ามเที่ยวเกาะพะงันหลังจากธุรกิจท่องเที่ยวบนเกาะสมุยเริ่มอิ่มตัว ด้วยสภาพแวดล้มที่ยังคงเป็นธรรมชาติและมีวิถีชีวิตของชาวบ้านให้พบเห็นมากกว่าเกาะสมุยที่กลายเป็นเมืองท่องเที่ยวเต็มรูปแบบ เกาะพะงันจึงเป็นทางเลือกของนักท่องเที่ยวที่ชอบความเงียบสงล หรือหวนหาบรรยากาศเก่าๆของเกาะสมุยในอดีต เมื่อไปเยือนเกาะพะงันจะสัมผัสได้ถึงอัธยาศัยไมตรีของผู้คน ที่พักก็เป็นบังกะโลหลังเล็กๆ อยู่ใต้ความสงบร่มรื่นของทิวมะพร้าว เจ้าของเป็นขาวบ้านในย่านนั้น ไม่ค่อยมีโรงแรมใหญ่โตให้เห็นเหมือนที่เกาะสมุย ถ้าคุยกันถูกคอก็อาจต่อรองราคาได้ด้วย
เกาะพะงันมีหาดทรายสวยงามอยู่ทางด้านตะวันออกของเกาะที่มีชื่อเสียงมากที่สุดคือหาดริ้น แต่หลังจากการจัดงานฟูลมูนปาร์ตี้ถูกมองในแง่ลบว่าเกี่ยวพันกับยาเสพติด นักท่องเที่ยวต้องการพักผ่อนกับธรรมชาติของหาดทราย สายลม แสงแดดอย่างแท้จริง จึงหันไปพักแถบอ่าวท้องนายปานและอ่าวแม่หาดแทน แล้วเหมาเรือไปดำน้ำที่เกาะม้าซึ่งอยู่ใกล้กับอ่าวแม่หาด และเป็นแหล่งปะการังน้ำตื้นที่สวยงามเพียงแห่งเดียวที่เหลืออยู่
นักท่องเที่ยวสามาถเดินทางไปเกาะพะงันได้สะดวก ทั้งจากจ.สุราษฏร์ธานี เกาะสมุย และเกาะเต่า เพราะมีเรือเฟอร์รี่และเรือด่วนให้บริการทุกวัน บนเกาะมีสาธารณูปโภคครบครันทั้งไฟฟ้าน้ำประปา และโรงพยาบาล เมื่อเดินทางไปถึงท่าเรืองท้องศาลาจะเห็นเจ้าของบังกะโลที่พักมายืนรอรับแขกตามเวลาเรือเข้า บางรายมีภาพ่ายของบังกะโลมาให้ดูแระกอบคำเชิญชวนด้วย ที่พักส่วนใหญ่ราคาหลักร้อยต้นๆ อาหารจานเดียวอยู่ที่ 35-50 บาท แต่ถ้าเป็นช่วงฟูลมูนปาร์ตี้ ราคาอาจจะสูงขึ้นกว่าปกติ ควรสอบถามล่วงหน้า
